De klantmanager als coach

Participatie Werkt! in Haaren is een pilotproject waarin de gemeente en WSD samen experimenteren met andere manieren om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt naar werk te begeleiden. Ook de andere negen gemeenten van de gemeenschappelijke regeling WSD experimenteren; elke gemeente op z’n eigen manier. Alle ervaringen en inzichten zijn met elkaar gedeeld en het is in het laatste kwartaal van 2019 belangrijke input geweest voor het adviesrapport aan de gemeenteraden over de toekomstige samenwerking met WSD.

Meer mensen in beeld

In Haaren experimenteren we nu bijna een jaar. Jeffry Pindus (consulent bij MijnGemeenteDichtbij), Elke van Kester (trajectconsulent bij WSD) en ik zijn op dinsdagochtend en woensdagmiddag te vinden in dorpshuis Den Domp in Haaren. Niet bij de gemeente, niet bij WSD, maar laagdrempelig op een locatie in het dorp. Iedere inwoner van Haaren die (weer) aan het werk wil of op zoek is naar een zinvolle invulling van de dag kan bij ons terecht. Iedereen uit Haaren is welkom, zowel mensen met als zonder uitkering. De enige eis die we stellen is dat mensen daadwerkelijk willen.

Mensen komen via verschillende kanalen met ons in contact. De gemeente heeft een aantal inwoners doorgestuurd. Daarnaast verwijzen zorg- en welzijnsinstellingen cliënten door en komen inwoners uit zichzelf bij ons binnen lopen. We denken dat de laagdrempelige locatie daar een belangrijke bijdrage aan levert. In het afgelopen jaar hebben we bijna vijftig inwoners gesproken, twintig meer dan ten doel gesteld was.

Omdat de drempel laag is, zijn er meer mensen dan op voorhand verwacht in beeld gekomen. Ook niet-uitkeringsgerechtigden of mensen die hun uren moeten uitbreiden kloppen bij ons aan. Of mensen met een WW-uitkering die het zelf niet lukt om werk te vinden. Met onze ondersteuning voorkomen we dat ze in de bijstand terecht komen.

Onze voornaamste taak is om een inwoner te koppelen aan de voor haar of hem juiste plek. Of dat nou vrijwilligerswerk, werk of hulpverlening is. Voor het vinden van een passende werkplek is de werkmakelaar van MijnGemeenteDichtbij, Ilse Vousten, bij de pilot betrokken. Zij kent de ondernemers in de regio en zoekt op basis van de wensen en mogelijkheden van een kandidaat naar werk.

Inwoners voelen zich gehoord en geholpen

Het uitgangspunt van het experiment is dat de inwoner de regie heeft in zijn of haar traject naar werk. Het tempo en het einddoel bepaalt hij of zij zelf. Wij coachen op de weg naar werk of een zinvolle dagbesteding. Daar is meer tijd voor beschikbaar dan de tijd die een klantmanager of consulent normaliter aan inwoners kan besteden.

Onze rol is wezenlijk anders dan de rol van een klantmanager. Als coaches staan we naast de mensen en doen we alles stap voor stap. Iedereen heeft zijn eigen verhaal. Er is geen kant en klare oplossing en daar zoeken we ook niet naar. Er is geen einddatum vastgesteld voor een bepaald te bereiken doel. Het enige dat we proberen te doen, is structuur aan te brengen en frequent, minimaal twee keer per maand, mensen te spreken. We beogen een stijgende lijn in het geluksgevoel door goed te luisteren naar de wensen die mensen hebben. We bewegen mee en er zijn geen grenzen. Wil iemand een keer meerijden met de vrachtwagen om er achter te komen of dat iets voor hem of haar is, dan organiseren we dat. Antwoorden als ‘dat kan niet’ of ‘dat is niks voor jou’ zijn geen optie.

Daarnaast proberen we de comfortzone te verbreden. Even op de koffie bij een bejaardentehuis bijvoorbeeld, waarin we de mogelijkheden voor vrijwilligerswerk bespreken. Een dagje meelopen bij Tuinderij de Es of een gesprek met de werkmakelaar waarin je alles kunt vragen over een bepaalde functie. Ook wandelen we met de inwoners omdat een gesprekje tijdens een wandeling vaak fijner voelt dan op een kantoor. Van de deelnemers krijgen we te horen dat de gesprekken laagdrempelig, vertrouwelijk en verhelderend zijn.

Werk zoeken vraagt om creativiteit

Voor de inwoners, die door de coaches van het participatiebedrijf Haaren begeleidt worden, klaar zijn om te gaan werken, zetten de coaches een vraag uit bij de werkmakelaar. Zij zoekt binnen het netwerk in de regio naar een geschikte werkplek die past bij de inwoner. Met de mensen die nog niet klaar zijn om aan het werk te gaan, gaan de coaches zelf op zoek naar mogelijkheden. De bezoekjes samen met de inwoners aan bedrijven en organisaties leiden tot gesprekken over wat wel mogelijk is, zowel voor de inwoner als voor de werkgever. Een mooi voorbeeld is dat van een alleenstaande moeder die graag wilde werken. We kwamen in gesprek met een basisschool waar de directeur mogelijkheden zag om haar werktijden aan te passen en ze nu werk en privé kan combineren. Voor de inwoner is dit werk een eerste stap naar participeren in de maatschappij. Hierbij moet ik wel de kanttekening maken dat niet iedere werkgever zo veel kan en wil meebewegen. We moeten echt goed zoeken.

Intensief maar waardevol

Het jaar in Haaren heeft een aantal inzichten opgeleverd waar ieder zijn voordeel mee kan doen:

• Inwoners zijn zeer positief over de aanpak en voelen zich gehoord, begrepen en geholpen.
• We hebben mensen in beeld gekregen, ook nuggers en mensen die meer wilden gaan werken, die anders nooit in beeld waren gekomen.
• We helpen ook mensen die anders tussen wal en het schip zouden belanden omdat ze voor een traject bij de gemeente of WSD niet in aanmerking komen.
• Door nauw contact met andere sociale partners weten zij ons makkelijk te vinden en kunnen we hun cliënten op weg naar werk helpen.
• Werk vinden vraagt om creativiteit en om werkgevers die bereid zijn om mee te denken en mensen een plek te geven in hun organisatie.

Ik ben er van overtuigd dat de werkwijze in Haaren werkt en in de toekomst ook steeds meer toegepast zal worden. Van de 50 inwoners die we begeleiden of begeleid hebben, zijn er 23 uitgestroomd naar werk. Vijf hebben vrijwilligerswerk gevonden en twee mensen zijn verhuisd naar een andere gemeente. Een aantal mensen volgen taallessen. De werkwijze is intensief omdat het veel tijd per inwoner kost. Maar de resultaten zijn positief.